Εύη Ψάλτη, Senior Director της Microsoft : Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Η Senior Director της Microsoft, κα Εύη Ψάλτη συνομιλεί με την ιδρύτρια του VSN Hub, κα Βίκυ Ευαγγελίου στο grtraveller

Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι και τεχνητή νοημοσύνη

Ως curator αυτής της ενότητας του περιοδικού, είχα το προνόμιο να διαμορφώσω ερωτήσεις για την κυρία Ψάλτη που προκαλούν την κριτική σκέψη. Οι αντιλήψεις της υπόσχονται να είναι διαφωτιστικές για τη διασταύρωση της αρχαίας φιλοσοφίας με τη σύγχρονη διαχείριση της τεχνητής νοημοσύνης. Με το πλούσιο υπόβαθρό της στον τομέα, η κυρία Ψάλτη φέρνει έναν θησαυρό γνώσεων και εμπειριών στη συζήτησή μας. Μέσω αυτής της συνέντευξης, στοχεύουμε να αποκαλύψουμε πώς οι αιώνιες αρετές μπορούν να ενημερώσουν τις σύγχρονες πρακτικές ηγεσίας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, παρέχοντας αξιόλογες εισηγήσεις για τους αναγνώστες που περιηγούνται στο διαρκώς εξελισσόμενο τοπίο διακυβέρνησης και καινοτομίας της τεχνητής νοημοσύνης.

Βίκυ Ευαγγελίου

Ιδρύτρια VSN Hub & μέλος του Συμβουλευτικού Συμβουλίου

Ηγεσία και Αρετή:

Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι όπως ο Αριστοτέλης επεσήμαναν τη σημασία της ηθικής ηγεσίας. Πώς μεταφράζετε το νόημα των αρετών στις σύγχρονες πρακτικές ηγεσίας στο πλαίσιο του τομέα της διαχείρισης της τεχνητής νοημοσύνης;

Η σοφία και η ηθική συμπεριφορά ήταν απαραίτητες αρετές στην αρχαία Ελλάδα και ο Αριστοτέλης, με το δίκιο του, τόνισε τη σημασία της ακεραιότητας και της ευθύνης στους ηγέτες.

Στις σύγχρονες εποχές, ιδιαίτερα με την ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), είναι απαραίτητο για τους ηγέτες της να δίνουν προτεραιότητα στην υπεύθυνη σκέψη της ΤΝ κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, διασφαλίζοντας ότι τα συστήματα και οι εφαρμογές ΤΝ συμμορφώνονται με τα κατάλληλα πρότυπα, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης των προκαταλήψεων, της προώθησης της διαφάνειας και λαμβάνοντας υπόψη τον ευρύτερο κοινωνικό αντίκτυπο των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης.

Ενώ η ανάληψη κινδύνου και το θάρρος εκλαμβάνονταν ως αρετές στη αρχαία Ελλάδα, ήταν σημαντικό αυτές να αποκτούνται για το κοινό καλό. Σήμερα, οι ηγέτες της τεχνητής νοημοσύνης θα πρέπει να ενθαρρύνουν την καινοτομία και ταυτόχρονα να λαμβάνουν υπόψη τους πιθανούς κινδύνους όπως η διασφάλιση της προστασίας των δεδομένων και προληπτικά τον μετριασμό ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων της ΤΝ.

Τέλος, ο Αριστοτέλης επεσήμανε τη σπουδαιότητα της πνευματικής περιέργειας και της επιδίωξης της γνώσης, η οποία θα πρέπει να αποτελεί υψίστης σημασίας αρχή για τους ηγέτες ΤΝ σήμερα. Οι έννοιες της συνεχούς μάθησης και της προσαρμοστικότητας είναι απαραίτητες για τους ηγέτες ΤΝ ώστε να καλλιεργήσουν μια κουλτούρα δια βίου μάθησης, παραμένοντας ενημερωμένοι για τις τελευταίες προόδους στην τεχνητή νοημοσύνη και προσαρμόζοντας τις στρατηγικές τους στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.

Γνώση και Σοφία:

Ο Σωκράτης εκτίμησε την επιδίωξη της γνώσης και της αυτογνωσίας. Πώς η δική σας στρατηγική τεχνητής νοημοσύνης δίνει προτεραιότητα στη συνεχή μάθηση και στην ανάπτυξη της σοφίας, τόσο για το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης όσο και για την ομάδα που το επιβλέπει;

Η τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης έχει αναπτυχθεί με ταχείς ρυθμούς με τη βαθιά μάθηση και την παραγωγική ΤΝ (μεγάλα γλωσσικά μοντέλα όπως το Open AI) τα τελευταία 2-3 χρόνια και συνεχίζει να αλλάζει ταχέως καθώς τα δεδομένα γίνονται περισσότερο διαθέσιμα και η υπολογιστική ισχύς γίνεται πιο προσβάσιμη. Επομένως, είναι σημαντικό να εφαρμόζονται συνεχή πρωτόκολλα εκπαίδευσης για αυτά τα συστήματα ΤΝ ώστε να τα διατηρούνται ενημερωμένα με τα πρόσφατα δεδομένα.

Επίσης, όσον αφορά την αυτογνωσία, αν και τα συστήματα ΤΝ δεν έχουν αυτοσυνείδηση, εμείς, ως άνθρωποι και σχεδιαστές ή χρήστες αυτών των μοντέλων ΤΝ, χρειάζεται να αξιολογούμε και να ενημερώνουμε τακτικά αυτούς τους αλγόριθμους και τις διαδικασίες για να βελτιώσουμε την απόδοση και να εξασφαλίσουμε ότι τα αποτελέσματα που παράγουν συνεχίζουν να είναι ακριβή και σχετικά.

Σχετικά με τη συνεχόμενη μάθηση, οι ψηφιακοί βοηθοί συνεχώς μαθαίνουν από τις αλληλεπιδράσεις τους με τους χρήστες και προσαρμόζονται στις προτιμήσεις τους, κατανοούν νέες φωνητικές εντολές και βελτιώνουν την ικανότητά τους να ικανοποιούν τα αιτήματα των χρηστών με την πάροδο του χρόνου. Επίσης, τα συστήματα ΤΝ στην υγεία όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για ανάλυση ιατρικών απεικονίσεων, μπορούν συνεχώς να μαθαίνουν από νέες ιατρικές απεικονίσεις και διαγνώσεις. Αυτό τους βοηθά να προσαρμόζονται σε διαφορετικούς πληθυσμούς ασθενών και να αναπτύσσουν ένα είδος “κλινικής σοφίας” με το να αναγνωρίζουν ανεπαίσθητα μοτίβα και ανωμαλίες που συμβάλλουν σε πιο ακριβείς διαγνώσεις και συστάσεις θεραπείας

Ενώ τα συστήματα ΤΝ μπορούν να επιδείξουν συνεχή μάθηση και, σε ένα βαθμό, να αναπτύξουν πρακτική σοφία σε ορισμένους τομείς, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η έννοια της πραγματικής σοφίας προϋποθέτει ένα επίπεδο συνείδησης και υποκειμενικής αντίληψης, τα οποία η σημερινή τεχνητή νοημοσύνη στερείται. Τα συστήματα ΤΝ λειτουργούν βάσει μοτίβων, στατιστικών συσχετίσεων και δεδομένων κατάρτισης, και η “σοφία” τους περιορίζεται στο πλαίσιο μέσα στο οποίο έχουν εκπαιδευτεί.

Προσαρμοστικότητα και Αλλαγή:

Ο Ηράκλειτος είπε το διάσημο ρητό, “Τα πάντα ρει και ουδέν μένει”. Πώς η στρατηγική διαχείρισης της ΤΝ ενστερνίζεται την αλλαγή και την προσαρμοστικότητα στο ταχέως εξελισσόμενο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης;

Ανεξάρτητα αν εφαρμόζεις ή σχεδιάζεις ΤΝ, είναι καίριας σημασίας να υιοθετήσεις ευέλικτες μεθοδολογίες και να εφαρμόσεις επαναλαμβανόμενους κύκλους ανάπτυξης που επιτρέπουν τη συνεχή βελτίωση – αυτό που ονομάζεται ενισχυμένη μάθηση.

Για όσους από εμάς σχεδιάζουμε μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης και εφαρμογές, η ικανότητα ενός συστήματος να αναπτύσσεται είναι η σημαντικότερη καθώς τα δεδομένα συνεχίζουν να μεγαλώνουν σε όγκο, οι αλληλεπιδράσεις των χρηστών εξελίσσονται και οι υπολογιστικές ικανότητες γίνονται ολοένα και πιο αποτελεσματικές. Για όσους ενσωματώνουν την τεχνητή νοημοσύνη στην υποδομή και τις διαδικασίες τους, είναι σημαντικό να υιοθετήσουν μια κουλτούρα πειραματισμού και γρήγορης δημιουργίας πρωτοτύπων για να δοκιμάσουν νέες ιδέες, περιπτώσεις χρήσεων και να υιοθετήσουν τις καλύτερες επιδόσεις.

Για παράδειγμα, η πρόοδος στις ιατρικές απεικονίσεις και διαγνώσεις μέσω της ΤΝ απαιτούν συνεχής προσαρμογή στις εξελιγμένες τεχνικές. Καθώς νέοι αλγόριθμοι και μεθοδολογίες αναπτύσσονται, οι εφαρμογές ΤΝ υγείας χρειάζεται να ενσωματώσουν αυτές τις βελτιώσεις για να αυξήσουν την ακρίβεια στον εντοπισμό της νόσου και τη διάγνωση.

Επίσης, οι βελτιώσεις στην κατανόηση της φυσικής γλώσσας και στις τεχνικές παραγωγής διαλόγου επηρεάζουν τους ψηφιακούς βοηθούς και τα chatbots. Η προσαρμογή σε αυτές τις βελτιώσεις ενισχύει τις ικανότητες διαλόγου, την ανταπόκριση και τη συνολική εμπειρία του χρήστη από τους ψηφιακούς βοηθούς που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται να επενδύσουμε στη συνεχή μάθηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων για εμάς και τις ομάδες μας, ώστε να παραμένουμε ενημερωμένοι για τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Επίσης, είναι ουσιώδες να καθιερώσουμε πλαίσια διακυβέρνησης που να προσαρμόζονται σε αλλαγές στους κανονισμούς, τα πρότυπα υπεύθυνης ΝΤ και τις κοινωνικές προσδοκίες.

Αποδεχόμενοι αυτές τις στρατηγικές, οι οργανισμοί και ιδιώτες μπορούν να δημιουργήσουν μία προσέγγιση διαχείρισης ΝΤ που όχι μόνο θα ενστερνίζεται την αλλαγή αλλά θα την αξιοποιεί ενεργά για καινοτομία και μεγέθυνση. Η ικανότητα να προσαρμοζόμαστε στην αλλαγή μετατρέπεται τότε σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Σωφροσύνη στη διακυβέρνηση της Τεχνητής Νοημοσύνης:

Η έννοια της “σωφροσύνης” περιλαμβάνει τον αυτοέλεγχο και τη μετριοπάθεια. Πώς μπορούν αυτές οι αρχές να ενσωματωθούν στη διακυβέρνηση και τη ρύθμιση των τεχνολογιών ΤΝ για να εξασφαλίσουν υπευθυνότητα και ηθική χρήση;

Ο καθορισμός οδηγιών που να διέπονται από σαφήνεια και υπευθυνότητα, και προδιαγραφών για την ανάπτυξη και τη χρήση των τεχνολογιών ΤΝ είναι οπωσδήποτε καίριας σημασίας και ευθυγραμμίζεται με την έννοια της “σωφροσύνης” – αυτές οι οδηγίες μπορούν να βοηθήσουν ομάδες να αποφύγουν ανεπιθύμητες πρακτικές όπως προκαταλήψεις, διακρίσεις και παραβιάσεις της ιδιωτικότητας.

Η διαφάνεια και η ιχνηλασιμότητα στα συστήματα μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να παρέχει σαφείς εξηγήσεις για το πώς τα μοντέλα αυτά και οι αλγόριθμοι μπορούν να συνδυαστούν και τι είδους δεδομένα χρησιμοποιούν για να εξαγάγουν τα αποτελέσματά τους.

Επίσης, θα πρέπει να παρακολουθούμε συχνά τις διαδικασίες τεχνητής νοημοσύνης ώστε να αξιολογούμε και να αντιμετωπίζουμε οποιαδήποτε ζητήματα εφαρμόζοντας ανθρώπινη παρέμβαση σε αποφάσεις καίριας σημασίας. Ενώ αυτά τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης είναι ισχυρά και πολύ ικανά, παραμένουν ένα εργαλείο και ένας “συγκυβερνήτης” για τους ανθρώπους και δεν θα πρέπει να αντικαθιστούν την κριτική σκέψη, την κρίση και τη δημιουργικότητα που είναι μοναδικά στους ανθρώπους.

Αυτό που έχουμε δει να δουλεύει καλά είναι όταν ενθαρρύνουμε δυνατές συνεργασίες μεταξύ ειδικών και εμπειρογνωμώνων στην τεχνητή νοημοσύνη από διαφορετικούς τομείς συμπεριλαμβανομένων της ηθικής φιλοσοφίας, νομικής, κοινωνιολογίας και ανθρωπιστικών επιστημών καθώς επίσης της μηχανικής ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι διαφορετικές φωνές και απόψεις λαμβάνονται υπόψη. Επιπροσθέτως, οι κυβερνήσεις χρειάζεται να καθορίσουν νόμους και κανονισμούς που να είναι ευπροσάρμοστοι και να μπορούν να αλλάξουν καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται.

Σωκρατική ερώτηση για τον σχεδιασμό της τεχνητής νοημοσύνης:

Ο Σωκράτης χρησιμοποιούσε τη διαλεκτική μέθοδο, μέσω ερωτήσεων – απαντήσεων για να διεγείρει την κριτική σκέψη. Πώς η Σωκρατική μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης για να ενθαρρύνει τους ηθικούς προβληματισμούς και την υπεύθυνη λήψη αποφάσεων;

Η Σωκρατική μέθοδος μπορεί να αποτελέσει μία εξαιρετική χρηστοκεντρική προσέγγιση για την ανάπτυξη και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης – Ενθαρρύνοντας τους μηχανικούς και τους προγραμματιστές τεχνητής νοημοσύνης να κάνουν τις σωστές ερωτήσεις καθόλη τη διαδικασία σχεδιασμού όπως πιθανές προκαταλήψεις στα δεδομένα κατάρτισης και πώς αυτά τα μοντέλα ΤΝ μπορούν να επηρεάσουν διαφορετικές ομάδες χρηστών.

Πιστεύω ότι μπορεί να παρέχει υπευθυνότητα σε όσους αναπτύσσουν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την ενσωμάτωση τακτικών συνεδριών προβληματισμού όπου οι ομάδες μπορούν ανοιχτά να εξερευνούν και να συζητούν ηθικά ζητήματα και πιθανές προκλήσεις όπως “ποιος είναι υπεύθυνος για τα αποτέλεσματα αυτού του μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης;” και πώς να προστατεύσουμε τη διαδικασία για τους χρήστες ώστε να μην υπάρχουν ανεπιθύμητες συνέπειες.

Αξιοποιώντας τη σωκρατική μέθοδο ως εκπαιδευτικό εργαλείο, μπορούμε να προάγουμε μία κουλτούρα συνεχούς μάθησης και υπεύθυνης ευαισθητοποίησης για την τεχνητή νοημοσύνη. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο ερωτοαπαντήσεων ως εργαλείο για τη διδασκαλία της υπεύθυνης τεχνητής νοημοσύνης και την ώθηση σε δεξιότητες κριτικής σκέψης μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος συμμετοχής όλων των κοινωνικών εταίρων είτε αναπτύσσουν είτε χρησιμοποιούν τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.