Η ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ
Η περιήγηση των ξένων στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, ξεκινά από τον 15ο -16ο αιώνα. Λόγιοι ταξιδεύουν για αρχαιογνωστικούς λόγους, αρχιτέκτονες, ζωγράφοι φυσιοδίφες, πολιτικοί κ.λπ.. Ωστόσο, η Μεγάλη Περιήγηση (Grand Tour) του 18ου αιώνα αποτελεί μέρος της εκπαίδευσης της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας. Γερμανοί, Γάλλοι αλλά κυρίως Άγγλοι τελειώνοντας το πανεπιστήμιο κάνουν για έναν χρόνο, ένα μεγάλο “γύρο” που συμπεριλαμβάνει Ελλάδα και Μικρά Ασία. Εντυπωσιασμένοι από τη μυθολογία και την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, που έχουν μελετήσει, αναζητούν επαφή με το κλασικό ιδεώδες, στον τόπο που το γέννησε, και μέσα από τις περιηγήσεις τους το καταγράφουν με θαυμασμό στα βιβλία τους και μέσα από τους ταξιδιωτικούς οδηγούς παρουσιάζουν, μεταξύ άλλων, τα μνημεία, τη φύση τα ήθη και τα έθιμα.
Ο ταξιδιωτικός οδηγός του Αιγαίου 1789
Ένας ταξιδιωτικός οδηγός του Αιγαίου που κυκλοφόρησε το 1789 από έναν Γερμανό στη γαλλική γλώσσα, παραθέτει συμπυκνωμένες περιγραφές για τα 42 νησιά του ελληνικού αρχιπελάγους. Ας δούμε τι γράφει:
ΑΜΟΡΓΟΣ: Το κυριότερο από τα αξιοθέατα είναι το μοναστήρι της Παναγίας (Χοζοβιώτισσας) με 100 καλογέρους. Οι κάτοικοι καλόψυχοι και οι γυναίκες ωραίες. «Τυλίγουν το κεφάλι τους με ένα κίτρινο μαντήλι….»
ΜΥΚΟΝΟΣ: …για τους ξένους η παραμονή στη Μύκονο είναι πολύ ευχάριστη. (Το νησί την περίοδο εκείνη ήταν έδρα των προξένων Ρωσίας, Γαλλίας, Αγγλίας και Ολλανδίας.)
ΕΥΒΟΙΑ: Το ωραιότερο νησί του Αιγαίου μετά την Κρήτη. Η γέφυρα που συνδέει την Εύβοια με την Βοιωτία, πέτρινη και με 5 μικρές καμάρες, οδηγεί κάτω από ένα πύργο, κτισμένο στη μέση του στενού από τους Βενετούς . Εκεί βρίσκεται ένα ξύλινο γεφύρι μήκους 20 περίπου βημάτων που ανασηκώνεται το μισό προς την πόλη και το μισό προς τη Βοιωτία για να περνούν τα καράβια.
ΙΟΣ: Οι Τούρκοι την αποκαλούν μικρή Μάλτα, επειδή ήταν καταφύγιο των πειρατών της Μεσογείου.
ΧΙΟΣ: Η πρωτεύουσα του νησιού είναι η πιο καλοχτισμένη πολιτεία της Ανατολής. Σπίτια όμορφα, άνετα, σκεπασμένα με ξύλινες στέγες και κεραμίδια πλατιά και κοίλα, ταράτσες στρωμένες με καλό κονίαμα. Σε σύγκριση με τις άλλες πόλεις του Αιγαίου, όπου δεν βλέπει κανείς παρά τα πλινθόσπιτα, η πόλη της Χίου φαίνεται σωστό κομψοτέχνημα
Ο ταξιδιώτης από τη Βενεζουέλα 1786
‘Ένας περιηγητής από τη μακρινή Βενεζουέλα έφτασε το 1786, σε ηλικία 34 χρονών στην Ελλάδα. Ο Φραγκίσκος ντε Μιράντα. Φλογερός, φιλελεύθερος αξιωματικός. Η περιοδεία του στην Ελλάδα (Ζάκυνθο, Πάτρα, Κόρινθο, Αθήνα Μ. Ασία) κράτησε τρεις μήνες. Τον ενδιέφεραν οι αρχαιότητες, αλλά και η καθημερινή ζωή. Για τον Παρθενώνα σημειώνει στο ημερολόγιό του… «Ω! Τι υπέροχο μνημείο! ‘Ό,τι είδα μέχρι τώρα δεν αξίζει τίποτα αν συγκριθεί μ’ αυτό!». Εντύπωση του προκάλεσε ο εύθυμος χαρακτήρας των Ελλήνων και η αγάπη τους για τη μουσική και το τραγούδι. Θαύμασε και την αλληλεγγύη των Ελλήνων. «Ο καθένας φροντίζει για το γείτονά του. Το να έχεις γείτονα στην Ελλάδα είναι σπουδαιότερο από το να έχεις συγγενή στη Βενεζουέλα».
……Σε κάποια οδοιπορία του στην Αττική συνάντησε έναν Έλληνα που ταξίδευε έφιππος…Τον εντυπωσίασε το γεγονός ότι ο Έλληνας κατέβηκε από το άλογο του και το πρόσφερε ευγενικά στον κουρασμένο ταξιδιώτη……
Αν ο Φραγκίσκος ντε Μιράντα ταξίδευε σήμερα στην Ελλάδα θέλω να πιστεύω ότι θα συναντούσε αντίστοιχη ευγένεια.
Πώς να βλέπουν άραγε εμάς και την πατρίδα μας οι σημερινοί ταξιδιώτες;