Σήμερα, 9 Νοεμβρίου, ο κόσμος γιορτάζει τον οινοτουρισμό. Και η Ελλάδα, με τις πιο παλιές και μαγευτικές οινικές διαδρομές, έχει κάθε λόγο να σηκώνει το ποτήρι της ψηλά.
Γράφει η Ακαθίστη Βεκρή, Οινόλογος – Ειδικός στον Οινο/γαστρονομικό τουρισμό και τις τάσεις στο Μάρκετινγκ και την Επικοινωνία
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση Global Wine Tourism Report 2025, αποτυπώνεται μια καθαρή εικόνα για την εξέλιξη του οινοτουρισμού διεθνώς και για τη θέση της Ελλάδας μέσα σε αυτή τη δυναμική αλλαγή. Παγκοσμίως, το κρασί έχει πάψει να είναι απλό προϊόν είναι πλέον εμπειρία, αφήγηση, τρόπος ζωής. Ο οινοτουρισμός έχει μετατραπεί σε κινητήριο δύναμη ανάπτυξης, πολιτισμού και ανθεκτικότητας. Οι ταξιδιώτες του 2025 αναζητούν αυθεντικότητα, επαφή με τη φύση και βιωσιμότητα – εμπειρίες που αφήνουν μνήμη και συναίσθημα. Ο μέσος οινοτουρίστας είναι μεταξύ 45 και 65 ετών, αλλά η νέα γενιά μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι, μεταφέροντας τη συζήτηση από τη γεύση στην ουσία: στο πώς το κρασί συνδέει ανθρώπους και τόπους. Οι δημοφιλέστερες εμπειρίες παραμένουν οι γευσιγνωσίες, οι ξεναγήσεις στα κελάρια, οι περιηγήσεις στα αμπέλια και οι συνεργασίες με τη γαστρονομία και τις τοπικές επιχειρήσεις.
Η Ευρώπη και ανάμεσά της η Ελλάδα δείχνει ανθεκτικότητα. Παρότι άλλες ηπείρους καταγράφουν πτώση επισκεπτών έως 41%, η Ευρώπη περιορίζεται στο 17% και ήδη ανακάμπτει. Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί προτάσσουν τις αξίες της συνέργειας, της παράδοσης και της βιωσιμότητας. Δεν αντιμετωπίζουν πια το κρασί μόνο ως εμπορικό αγαθό, αλλά ως πολιτισμικό αφήγημα που πρέπει να διαφυλαχθεί και να εξελιχθεί ταυτόχρονα. Η συνεργασία ανάμεσα σε οινοποιεία, τοπικούς παραγωγούς, εστιατόρια και μικρές επιχειρήσεις δημιουργεί ολοκληρωμένες εμπειρίες που ξεπερνούν τη γευσιγνωσία και μετατρέπουν κάθε επίσκεψη σε γνωριμία με έναν ολόκληρο τρόπο ζωής. Η παράδοση λειτουργεί όχι ως βάρος, αλλά ως πηγή ταυτότητας. Από τα ιστορικά κελάρια της Βουργουνδίας μέχρι τα μικρά οινοποιεία της Κρήτης, η Ευρώπη δείχνει πως η αυθεντικότητα παραμένει το πιο ισχυρό εργαλείο προβολής. Οι παραγωγοί στρέφονται ξανά στις τοπικές ποικιλίες, αναβιώνουν ξεχασμένες μεθόδους οινοποίησης, επαναφέρουν τον σεβασμό στη γη και τον κύκλο των εποχών.
Παράλληλα, η βιωσιμότητα δεν είναι πια θεωρία αλλά καθημερινή πρακτική. Οινοποιεία επενδύουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μειώνουν το αποτύπωμα άνθρακα, εφαρμόζουν βιολογικές και βιοδυναμικές καλλιέργειες και επαναχρησιμοποιούν το νερό και τα υπολείμματα της παραγωγής. Στόχος δεν είναι μόνο ένα «πράσινο» προφίλ, αλλά ένα μέλλον όπου ο αμπελώνας, ο άνθρωπος και το τοπίο θα συνυπάρχουν σε ισορροπία. Η Ευρώπη, μέσα από αυτή την ωριμότητα, δεν επιδιώκει να εντυπωσιάσει με νεωτερισμούς, αλλά να συγκινήσει με αλήθεια. Και ακριβώς εκεί βρίσκεται η δύναμή της , στη συνέργεια ανθρώπων και τόπων, στην πίστη στην παράδοση και στη δέσμευση πως το κρασί θα συνεχίσει να αφηγείται ιστορίες που αξίζει να ακουστούν.
Για την Ελλάδα, το δείγμα είναι μικρό αλλά αποκαλυπτικό: μόλις 1% των 1310 οινοποιείων συμμετείχε στην έρευνα, όμως τα συμπεράσματα είναι ισχυρά. Οι περισσότεροι επισκέπτες είναι Έλληνες, αλλά οι ξένοι αυξάνονται. Ο οινοτουρισμός παραμένει συμπληρωματική δραστηριότητα, ωστόσο προσφέρει έως και το 25% των συνολικών εσόδων σε αρκετά οινοποιεία. Οι Έλληνες παραγωγοί ποντάρουν στη γη, στα τοπικά προϊόντα, στη φιλοξενία και στη γαστρονομία — στοιχεία που διεθνώς θεωρούνται σπάνια και αυθεντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Οι δυσκολίες είναι υπαρκτές: έλλειψη προσωπικού, εποχικότητα, αδύναμες υποδομές και περιορισμένη διεθνής προβολή. Ωστόσο, πληθαίνουν οι συνέργειες με τουριστικά γραφεία, ξενοδοχεία και πολιτιστικούς φορείς. Γιατί, όπως λέει μια νεαρή οινοποιός στη Σαντορίνη, «οι άνθρωποι έρχονται για το κρασί, αλλά φεύγουν με τη μνήμη του τόπου».
Τα συμπεράσματα για τη χώρα είναι καθαρά. Ο οινοτουρισμός δεν είναι πολυτέλεια, είναι αναγκαιότητα για κάθε μικρομεσαία οινοποιία που θέλει να σταθεί στην αγορά. Η αυθεντικότητα και το τοπίο της Ελλάδας δεν αντιγράφονται, επομένως η στρατηγική πρέπει να στοχεύει σε εμπειρίες “αργού τουρισμού” με έμφαση στην τοπική κουζίνα, τη φύση και τη σύνδεση με την ιστορία. Και το τρίτο, ίσως πιο κρίσιμο σημείο: η τεχνολογία και η ψηφιακή αφήγηση παραμένουν το μεγάλο στοίχημα που θα καθορίσει αν ο ελληνικός οινοτουρισμός θα μπορέσει να εξάγει εμπειρία και όχι απλώς προϊόν. Αν οι νέες γενιές οινοποιών καταφέρουν να παντρέψουν τη γη με την καινοτομία, τότε η Ελλάδα μπορεί να γίνει ο αυθεντικός πυρήνας του μεσογειακού οινοτουρισμού. Ένας τόπος όπου κάθε ποτήρι θα αφηγείται ιστορία, κάθε αμπέλι θα ψιθυρίζει πολιτισμό και κάθε επίσκεψη θα αφήνει τη γεύση του αληθινού.
Γιατί το κρασί δεν είναι απλώς ποτό είναι τρόπος να θυμάσαι, να συνδέεσαι, να ζεις.
Και καμία χώρα δεν το λέει αυτό πιο όμορφα από την Ελλάδα!
Τα στοιχεία προέρχονται από την έκθεση Global Wine Tourism Report 2025, διεθνή μελέτη που καταγράφει τις τάσεις του οινοτουρισμού σε 43 χώρες και 1310 οινοποιεία παγκοσμίως.
