Μαρία Πολίτου
Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος
Επιμελήτρια Α, 1Η πανεπιστημιακή δερματολογική κλινική Νοσοκομείο “Α. Συγγρός”
Μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ)
Ο ήλιος αποτελεί πηγή ζωής και ευεξίας. Η υπερβολική όμως έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία ενέχει κινδύνους καθώς προκαλεί βλάβες στα κύτταρα του δέρματος, οι οποίες κυμαίνονται από εγκαύματα έως φωτογήρανση και φωτοκαρκινογένεση. Η υπερβολική δε, ηλιακή έκθεση κατά την παιδική ηλικία επιταχύνει την εμφάνιση βλαβών καθώς το δέρμα των παιδιών είναι λεπτότερο και πιο ευαίσθητο ενώ ταυτόχρονα παράγει λιγότερη μελανίνη, καθιστώντας το έτσι πιο ευάλωτο στην υπεριώδη (UV) ακτινοβολία.
Και ενώ το σύγχρονο life style και τα σύγχρονα πρότυπα ομορφιάς απαιτούν ηλιοκαμένα σώματα, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι ο καρκίνος του δέρματος μάς αφορά όλους και αποτελεί την πιο συχνή μορφή καρκίνου με κύρια αιτία του την αλόγιστη έκθεση στον ήλιο. Τα καλά νέα είναι ότι μπορεί να προληφθεί ή, αν εντοπισθεί έγκαιρα, να θεραπευτεί! Αρκεί να προστατευόμαστε από τον ήλιο και να ελέγχουμε τακτικά το δέρμα μας για ύποπτες βλάβες.
Κινδυνεύουν περισσότερο όσοι:
- Έχουν ανοιχτόχρωμο δέρμα και καίγονται εύκολα.
- Έχουν ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων κατά την παιδική ηλικία.
- Έχουν εκτεθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στον ήλιο (λόγω δουλειάς ή δραστηριοτήτων αναψυχής).
- Έχουν εκτεθεί έντονα στον ήλιο κατά τις διακοπές.
- Κάνουν ηλιοθεραπεία.
- Έχουν πάνω από 50 ελιές στο δέρμα τους.
- Έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος.
- Είναι πάνω από 50 ετών.
- Έχουν κάνει μεταμόσχευση οργάνου.
Ενώ λοιπόν ο καρκίνος του δέρματος είναι υπόθεση όλων μας, η πρόληψη είναι εφικτή και είναι ουσιώδης! Αρκεί να ακολουθούμε τρία βήματα:
ΒΗΜΑ 1 : ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ
- Λέμε ΟΧΙ στην υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Προτιμούμε την σκιά και την μη έκθεση τις ώρες 11π.μ. – 4μ.μ.
- Φοράμε προστατευτικά ρούχα, κατά προτίμηση σκουρόχρωμες μακρυμάνικες μπλούζες, πλατύγυρο καπέλο και γυαλιά ηλίου με UV προστασία.
- Χρησιμοποιούμε αντηλιακό, με υψηλό δείκτη προστασίας UVA – UVB (SPF>30). Η δράση του ξεκινά μισή ώρα μετά την εφαρμογή και διαρκεί 2-3 ώρες, οπότε το ανανεώνουμε. Φοράμε αντηλιακό όλο τον χρόνο και όχι μόνο το καλοκαίρι στην παραλία.
- Στα παιδιά ηλικίας κάτω των 6 μηνών αποφεύγουμε την άμεση έκθεσή τους στον ήλιο καθώς η χρήση αντηλιακών δεν συνιστάται σε αυτή την ηλικία, εκτός εάν είναι απολύτως απαραίτητο και μόνο σε μικρές περιοχές του σώματος.
- Στα παιδιά άνω των 6 μηνών προτιμούμε αντηλιακά που περιέχουν οξείδιο του ψευδαργύρου ή διοξείδιο του τιτανίου, καθώς είναι λιγότερο ερεθιστικά για το ευαίσθητο δέρμα των παιδιών. Εκτός από το αντηλιακό, χρησιμοποιούμε ρούχα με πυκνή ύφανση, καπέλα και γυαλιά ηλίου με προστασία UV.
‘Ενώ λοιπόν ο καρκίνος του δέρματος είναι υπόθεση όλων μας, η πρόληψη είναι εφικτή και είναι ουσιώδης!’
ΒΗΜΑ 2: ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ
Ελέγχουμε το δέρμα μας μία φορά τον μήνα για αλλαγές σε υπάρχουσες ελιές ή για νέες βλάβες. Πρέπει να ελέγχουμε όλο το σώμα μας μπροστά και πίσω, με έμφαση στις περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο. Στεκόμαστε μπροστά σε έναν ολόσωμο καθρέφτη και χρησιμοποιούμε έναν καθρέφτη χειρός για τα σημεία εκείνα που είναι δύσκολο να δούμε.
ΒΗΜΑ 3: ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟΝ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟ
Επισκεπτόμαστε τον δερματολόγο μας μία φορά τον χρόνο για προληπτική εξέταση. Επίσης, πρέπει να επισκεφτούμε τον δερματολόγο, όταν εντοπίζουμε ελιές ή σημάδια που:
- Αλλάζουν μέγεθος, χρώμα ή/και σχήμα.
- Είναι διαφορετικά από τα υπόλοιπα.
- Έχουν ασυμμετρία ή έχουν ακανόνιστη μορφή.
- Παρουσιάζουν ποικιλία χρωμάτων.
- Ματώνουν εύκολα.
- Έχουν γυαλιστερή όψη.
- Μοιάζουν με πληγή αλλά δεν επουλώνονται.
- Παρουσιάζουν τραχύτητα στην ψηλάφηση.
Ο ήλιος δεν είναι εχθρός, αλλά χρειάζεται σεβασμό και πρόληψη. Η εκπαίδευση από μικρή ηλικία καθώς και η πρωτογενής/δευτερογενής πρόληψη είναι το κλειδί για υγιές δέρμα. Και δεν ξεχνάμε ότι ο καρκίνος του δέρματος είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου, η οποία όμως μπορεί να προληφθεί ή και να θεραπευτεί, εφόσον εντοπισθεί έγκαιρα! Αρκεί να ακολουθούμε τρία βήματα: προστατευόμαστε από τον ήλιο, ελέγχουμε τακτικά το δέρμα μας για ύποπτες βλάβες και επισκεπτόμαστε τακτικά τον δερματολόγο μας. Έτσι όλοι θα μπορούμε να απολαμβάνουμε την ηλιόλουστη χώρα μας με ασφάλεια.
