10+1 ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ ΜΕ ΕΘΙΜΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ 

 

Κέρκυρα… όπως λέμε Πάσχα 

Πώς θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για Πάσχα στην Ελλάδα χωρίς να αναφερθούμε στα μοναδικά έθιμα και την ανεπανάληπτη αναστάσιμη ατμόσφαιρα της Κέρκυρας! Οι “μπότηδες”, με τα κανάτια που σπάνε καθώς οι καμπάνες της εκκλησίας χτυπούν χαρμόσυνα, και το έθμο της “Μαστέλας” είναι από τα πλέον γνωστά. Τα έθιμα που κάθε επισκέπτης του νησιού περιμένει να δει με την πρώτη Ανάσταση. Κατανυκτικές λειτουργίες, φιλαρμονικές να απλώνουν τους ήχους τους σε όλη την πόλη θα σας κρατήσουν συντροφιά τη Μ. Εβδομάδα έως τα μεσάνυχτα του Μ.Σαββάτου. Τότε που ξεκινά η Ακολουθία της Ανάστασης και η μεγαλύτερη πλατεία της  Ευρώπης, η Σπιανάδα “γεμίζει” με το Αναστάσιμο φως. Το γλέντι συνεχίζεται ολονύχτιο με μαγειρίτσα που λέγεται «τσιλίχουρδα», με άφθονο κρασί, πασχαλιάτικα τσουρέκια, «φογάτσες» και «κολομπίνες». 

 

Πάτρα, το έθιμο των “αλογατάρηδων”  

Μπορεί η Πάτρα να φημίζεται για το μοναδικό καρναβάλι της, ωστόσο, διατηρεί τις πασχαλινές παραδόσεις και έθιμα αιώνων. Το έθιμο με τα μπότια (κανάτια) στην Άνω Πόλη, όπου ο ιερέας κλείνεται στο ιερό το πρωί του Μ. Σαββάτου έως ότου φθάσει η στιγμή της πρώτης Ανάστασης. Τότε βγαίνει στην Ωραία Πύλη για να το αναγγείλει και κατόπιν πετάει στο πάτωμα μπότια για να σπάσουν ενώ την ίδια στιγμή πολύχρωμα λουλούδια πέφτουν από το γυναικωνίτη.  Την Κυριακή του Πάσχα το βράδυ, στην Τεμένη Αιγαίου καίνε ομοίωμα του Ιούδα. Πολλά είναι και τα έθιμα που συνδέονται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου η οποία  φέτος τιμάται τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα. Χαρακτηριστικό είναι το έθιμο των “αλογατάρηδων” στο Βασιλικό του Δήμου Ερυμάνθειας, όπου έφιπποι νέοι προηγούνται της πομπής λιτάνευσης της εικόνας του Αγίου, κρατώντας την ελληνική σημαία και το λάβαρο της εκκλησίας.  

 

Σέρρες, με άρωμα … Αρχαίας Ελλάδας 

Πώς θα σας φαινόταν το Πάσχα σε μία από τις ομορφότερες πόλεις της βόρειας Ελλάδας; Με έθιμα που ξαναζωντανεύουν εδώ και αιώνες, πριν ακόμη την έλευση της χριστιανικής θρησκείας στη χώρα μας και με όσα έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από τον Πόντο, τη Θράκη και την Μ.Ασία. Οι “Λαζαρίνες” στη Ροδόπολη, στην Τερπνή και σε άλλες περιοχές των Σερρών, όπου νεαρά κορίτσια ντυμένα με παροδοσιακές φορεσιές, στολισμένα με λουλούδια στο κεφάλι λένε τα κάλαντα, χορεύουν και γυρνούν από σπίτι σε σπίτι για να μαζέψουν τα αυγά που θα βάψουν τη Μ. Πέμπτη. Τα “Αδώνια” στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, κατά την περιφορά του Επιταφίου, όπου γυναίκες αφήνουν έξω από το σπίτι την εικόνα του Εσταυρωμένου, θυμίαμα και ένα πιάτο με όσπρια και κριθάρι για έχουν ευημερία, πλούσιες σοδειές και γεμάτο οικογενειακό τραπέζι. Στο Νέο Σούλι, τη Μ. Παρασκευή στολίζουν τα “Γεφύρια”, ξύλινες και μεταλλικές αψίδες, με λουλούδια και εικόνες για να περάσει από κάτω ο Επιτάφιος. Οι “αυγομαχίες” στην Καστανούσα Σιντικής και το έθιμο “Ζάμαντας”, ένα θρησκευτικό και λαϊκό πανηγύρι που κορυφώνεται με τον ομώνυμο χορό, στην Πεντάπολη ανήμερα της Ζωοδόχου Πηγής.  

 

Λεωνίδιο, το έθιμο των αερόστατων 

 

Στην όμορφη κωμόπολη του Λεωνιδίου, το Πάσχα είναι εντυπωσιακό και μαγευτικό! Το βράδυ της Ανάστασης, εκατοντάδες πολύχρωμα χάρτινα αερόστατα κατακλύζουν τον τσακώνικο ουρανό και αυτοσχέδια βαρελότα και δυναμιτάκια πλαισιώνουν το φαντασμαγορικό σκηνικό. Ένα έθιμο που μετρά πάνω από εκατό χρόνια ιστορίας. Την επόμενη ημέρα, στον κήπο του Δημαρχείου, η πόλη κερνά αρνί, κοκορέτσι, κρασί, νόστιμους μεζέδες και κόκκινα αυγά.  

 

Χανιά – Το Παζάρι των Βουκολιών 

 

Ανάμεσα στους Χανιώτικους γραφικούς λαβυρίνθους και το λιμάνι με την ενετική ομορφιά, τα κρητικά πασχαλινά έθιμα ξαναζωντανεόουν αναδύοντας αρώματα της Άνοιξης, των παραδοσιακών τσουρεκιών, των λαμπροκουλούρων, των καλτσουνιών και των κόκκινων αυγών. Από τα λιθόστρωτα σοκάκια περνούν οι ομορφοστολισμένοι Επιτάφιοι και το βράδυ του Μ.Σαββάτου στήνεται στα προαύλια των ναών, η Φουνάρα, η μεγάλη φωτιά που θα κάψει τον προδότη Ιούδα. Σημείο αναφοράς του Χανιώτικου Πάσχα είναι το Παζάρι των Βουκολιών. Λίγο έξω από την πόλη, αξίζει να δείτε από κοντά ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Κάθε Μ. Παρασκευή μετά τη λειτουργία της Αποκαθήλωσης, μία εμποροπανήγυρις “στήνεται” με τοπικά προϊόντα και άλλα είδη, εκεί που παλαιότερα άνθρωποι αγόραζαν και πουλούσαν τις πραμάτειες τους, συναντούσαν φίλους και συγγενείς ενώ κάθε τέτοια μέρα γίνονταν και τα συνοικέσια ανάμεσα στα κρητικόπουλα και τις κρητικοπούλες.  

 

Αράχωβα – Το πανηγυράκι του Αγ. Γεωργίου 

Εκεί στην Αρχόντισσα του Παρνασσού, το Πάσχα είναι ένα μοναδικό ρουμελιώτικο ξεφάντωμα. Ανήμερα της Λαμπρής, οι Αραχωβίτες σκάβουν λάκους, κι εκεί ανάβουν φωτιές για να ψήσουν τον παραδοσιακό οβελία και το κοκορέτσι. Αυτό όμως που θα σας καθηλώσει είναι το “πανηγυράκι” που ξεκινά από την παραμονή της γιορτής του Αγίου Γεωργίου, που φέτος είναι ανήμερα το Πάσχα και διαρκεί τρεις ημέρες. Περίπου 2000 άτομα, ντόπιοι και επισκέπτες, ντύνονται με παραδοσιακές στολές: σιγκούνια, φουστανέλα και ένα πιο  λιτό ένδυμα, την καμζόλα. Συνοδεύουν την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, στην περιφορά στους δρόμους της Αράχωβας και συμμετέχουν σε αθλητικούς αγώνες. Νέοι, γέροι και παιδιά επιδίδονται σε άλματα, τρέξιμο και λιθοβολία. Τολμήστε να τη ζήσετε σαν γνήσιος Αραχωβίτης, για μια αξέχαστη εμπειρία. 

 

Κύθνος, η “Κούνια της Λαμπρής” 

Ζήστε ένα κυκλαδίτικο Πάσχα στα φρεσκοασβεστωμένα σοκάκια της Κύθνου με τις ολάνθιστες γλάστρες με βασιλικό να στολίζουν το πέρασμά σας. Στο ήσυχο αυτό νησί κάθε δεύτερη μέρα του Πάσχα αναβιώνει το ξεχωριστό έθιμο “Κούνια της Λαμπρής”. Μια κούνια στήνεται στην κεντρική πλατεία του νησιού, όπου ανεβαίνουν αγόρια και κορίτσια φορώντας παραδοσιακές φορεσιές. Το ζευγάρι που θα ανεβεί μαζί δίνει υπόσχεση ότι θα ενωθεί με γάμο.   

 

Πάτμος, η αναπάρασταση του Μυστικού Δείπνου 

Το ιερό νησί της Πάτμου είναι μία ξεχωριστή εμπειρία για της ημέρες από τη Μεγάλη Εβδομάδα έως και το Πάσχα,  με θεία κατάνυξη και ελληνική παράδοση. Το πρωί της Μ. Πέμπτης ανεβείτε στη μονή του Αγίου Ιωάννη για το έθιμο της αναπάραστασης του Μυστικού Δείπνου. Κατά τη διάρκεια της τελετής του Νιπτήρα, ο ηγούμενος, όπως ακριβώς ο Ιησούς, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών ή κληρικών που κάθονται γύρω από τη μεγάλη εξέδρα, όπως οι μαθητές στο Μυστικό Δείπνο.  

 

Σάμος, το έθιμο των οβίδων 

Για ένα “εκρηκτικό” Πάσχα, προτιμήστε το νησί του Πυθαγόρα με το μοναδικό έθιμο των οβίδων στο Μαραθόκαμπο. Το έθιμο είναι παμπάλαιο και διασώζεται από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Αυτό που το κάνει διαφορετικό από παρόμοια έθιμα ανά την Ελλάδα είναι ότι εδώ πέφτουν χιλιάδες κάλυκες από οβίδες που στήνονται στις γύρω πλαγιές του χωριού και πυροδοτούνται το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, δημιουργώντας επαναλαμβανόμενες εντυπωσιακές εκρήξεις.  

 

Ύδρα, ο θαλασσινός Επιτάφιος 

Ζήστε ένα θαλασσινό Πάσχα στην Ύδρα, το στολίδι του Αργοσαρωνικού με τα γραφικά σοκάκια της και το γαλήνιο τοπίο της. Ακολουθήστε την περιφορά του Επιταφίου στα Καμίνια που καταλήγει στη θάλασσα και “ακουμπά” στα καταγάλανα νερά της. Εκεί διαβάζεται η ακολουθία και καθαγιάζονται τα νερά  για γαλήνια, ασφαλή ταξίδια και καλό γυρισμό των ναυτικών του νησιού αλλά και όλων των ναυτικών της Ελλάδας.  

 

 Άγιο Όρος  

 

Αν θέλετε να ζήσετε το Πάσχα στην απόλυτη θρησκευτική του διάσταση τότε το Άγιο Όρος αλλά και οι γύρω περιοχές, είναι ο ιδανικός προορισμός. Βυζαντινή κατάνυξη και ευλάβεια αλλά και αγιορείτικη φιλοξενία. Σε κοντινή απόσταση η Ουρανούπολη που κινείται σε αγιορείτικους ρυθμούς, με τους εντυπωσιακά στολισμένους Επιταφίους που πραγματικά θυμίζουν έργα τέχνης και χαρακτηρίζονται, όχι άδικα, πραγματικά κοσμήματα.